Tâm lý học hành vi ra đời năm 1913 bởi John B. Watson nghiên cứu hành vi con người. Bài viết giới thiệu lĩnh vực TLH hành vi, lược sử và các ví dụ minh họa.
Tâm lý học hành vi nghiên cứu sự liên quan giữa suy nghĩ, cảm xúc, nhận thức của con người lên hành vi. Lĩnh vực này đã được John B. Watson đề ra vào năm 1913, và được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống, từ gia đình, nhà trường đến các cơ quan.
Table of Contents
1. Tâm lý học hành vi là gì?
Tâm lý học hành vi (TLH hành vi) là bộ môn khoa học nghiên cứu sự tương tác giữa suy nghĩ, cảm xúc, nhận thức và hành vi con người. Tâm lý học hành vi đôi khi được gọi là chủ nghĩa hành vi. Các nhà hành vi học cổ điển còn định nghĩa nó là việc nghiên cứu về ảnh hưởng của não bộ lên hành vi. Đây là lĩnh vực có cả nghiên cứu và ứng dụng lâm sàng.
Về nghiên cứu, nó nghiên cứu về cách mà suy nghĩ, cảm xúc và niềm tin ảnh hưởng đến hành vi chúng ta. Bên cạnh đó, chúng cũng có nghiên cứu cách hành vi tác động đến nhận thức. Về ứng dụng, nó cố gắng đề ra các giải pháp để sửa đổi hành vi có vấn đề và tìm đến những cách hành xử tích cực, lành mạnh hơn.
2. Lược sử về tâm lý học hành vi
John B. Watson thường được coi là người sáng lập ra chủ nghĩa hành vi với việc ông xuất bản bài báo tầm cỡ “ Tâm lý học với tư cách là quan điểm của người theo chủ nghĩa hành vi ” vào năm 1913. Tóm tắt hay nhất là trích dẫn sau đây của Watson, người thường được coi là “ cha đẻ ” của chủ nghĩa hành vi :
Ông từng nói : “ Hãy cho tôi một tá trẻ sơ sinh khỏe mạnh, cùng với khoảng trống riêng của tôi để nuôi dưỡng chúng. Tôi sẽ ngẫu nhiên nhận đứa trẻ nào đó và huấn luyện và đào tạo nó trở thành bất kể loại chuyên viên nào – bác sĩ, luật sư, nghệ sĩ, thương gia và hay là người ăn xin hoặc kẻ trộm. Bất kể kĩ năng, thiên hướng, khuynh hướng, năng lực và chủng tộc hay tổ tiên của người đó. ”
Nói một cách đơn thuần, những nhà hành vi tin yêu rằng mọi hành vi đều là hiệu quả của kinh nghiệm tay nghề. Bất kỳ người nào, bất kể xuất thân của họ là gì đều hoàn toàn có thể được huấn luyện và đào tạo để hành vi theo một cách đơn cử với điều kiện kèm theo thích hợp .
Từ khoảng năm 1920 đến giữa những năm 1950, chủ nghĩa hành vi đã phát triển trở thành trường phái tư tưởng thống trị trong tâm lý học. Một số ý kiến cho rằng sự phổ biến của tâm lý học hành vi xuất phát từ mong muốn thiết lập tâm lý học như một khoa học khách quan và có thể đo lường được.
3. Những ví dụ minh họa
Như chúng ta đã biết, tâm lý học hành vi tập trung vào những yếu tố tác động đến hành vi thực tế của con người. Dưới đây là một số ví dụ minh họa để diễn đạt rõ hơn về cách ứng dụng thuyết TLH hành vi này, đơn giản và rất quen thuộc ngay trong đời sống hàng ngày.
3.1. Tăng cường tích cực lên hành vi
3.1.1. Tâm lý học hành vi cho bé
Cha mẹ sử dụng hệ thống khen thưởng khi tập cho trẻ ngồi bô. Họ có thể sử dụng kẹo dẻo, hình dán siêu nhân hay các phần thưởng nhỏ khác. Mỗi lần trẻ thực hiện một hành vi mong muốn – ví dụ như: ngồi bô hay biết phơi tã khô vào buổi sáng, cha mẹ sẽ thưởng cho trẻ. Đứa bé sẽ tiếp tục thể hiện hành vi mong muốn đó. Vì chúng muốn kiếm được phần thưởng, cho đến khi hành vi đó trở thành thói quen.
Xem thêm: Thị trường ngoại hối –
Bé Nhi – bốn tuổi, có một list việc làm gồm có những việc làm như dọn giường, mặc quần áo, đánh răng và bỏ chén dĩa ăn sáng vào bồn rửa. Nếu hoàn thành xong xong việc làm của mình, bé sẽ nhận được một hình nhãn đáng yêu và dễ thương đính lên trên bảng xếp hạng việc làm của mình. Sau khi có năm hình dán, cô bé hoàn toàn có thể nhận được món ăn ngọt thương mến của mình từ mái ấm gia đình .
3.1.2. TLH hành vi tại công ty
Các công ty tăng lương cho những nhân viên cấp dưới biểu lộ năng lượng xuất sắc. Mong muốn được tăng lương hoàn toàn có thể hình thành động lực để nhân viên cấp dưới làm tốt việc làm của mình .
3.1.3. TLH hành vi trường lớp
Lớp 2A của cô Thu đang có hành vi cư xử kém. Cô quyết định hành động tăng trưởng một mạng lưới hệ thống quản trị hành vi cho học viên của mình với kỳ vọng rằng nó sẽ thôi thúc những em cư xử tốt hơn. Vào cuối mỗi tiết học, nếu học viên đã tuân thủ những quy tắc ở mức độ hoàn toàn có thể đồng ý được, cô sẽ đánh một dấu vào bảng .
Vào cuối ngày, nếu có nhiều hơn năm điểm trên bảng, cô Thu sẽ vẽ một ngôi sao 5 cánh trên bảng. Khi mười ngôi sao 5 cánh đã được vẽ ra, cả lớp sẽ nhận được một bữa tiệc gà rán KFC ví dụ điển hình. Cô kỳ vọng rằng sự khuyến khích của bữa tiệc gà này sẽ thôi thúc những em học viên tuân theo những quy tắc .
3.2. Củng cố tiêu cực
3.2.1. Tâm lý học hành vi trên trường
Nếu một học viên trung học đi học muộn hơn ba lần trong một kỳ chấm điểm, học viên đó sẽ phải ở lại sau giờ học để trực nhật. Các giáo viên kỳ vọng rằng việc phải ở lại trường muộn để dọn vệ sinh sẽ khuyến khích học viên đến trường đúng giờ .
3.2.2. TLH hành vi giao thông
Nhung có thói quen phóng nhanh trên đường đi làm. Một buổi sáng, cô bị một cảnh sát chặn lại và phạt 200.000đ. Sau đó, cô ấy không bao giờ tăng tốc nữa. Hậu quả tiêu cực đối với hành vi chạy quá tốc độ đã khiến cô ấy tuân thủ tốc độ cho phép. Vì Nhung không bao giờ muốn bị phạt quá tốc độ nữa.
Xem thêm:
4. Kết
Tâm lý học hành vi là một lĩnh vực rất quen thuộc với mọi người. Hầu hết chúng ta đều đã trải qua một vài trường hợp, hành vi thay đổi nhờ vào tác động tích cực – hoặc tiêu cực nào đó.
Nguồn: Công Nghệ Đời Sống
Source: https://iseo1.com
Category: Luật- Doanh nghiệp