Nguyệt thực nghĩa là… ăn bánh mặt trăng?
Chúng ta thường biết đến nguyệt thực là hiện tượng kỳ lạ thiên văn khi mà mặt trăng, toàn cầu, mặt trời thẳng hàng nhau, ánh sáng của mặt trời chiếu đến mặt trăng bị toàn cầu chặn lại, tức là mặt trăng bị khuất sau bóng toàn cầu nên bị tối đen dần. Tuy nhiên, với hiệu bánh Trung thu Tùng Hiên ( 43-71 Hàng Đường, Thành Phố Hà Nội ), lại có một cách lý giải trọn vẹn khác .
Mẫu quảng cáo của hiệu bánh Tùng Hiên mở đầu bằng dòng tít thật lôi cuốn “Rằm tháng 8 này có nguyệt thực!”. Bài viết như sau: “ Nguyệt thực nghĩa là ăn bánh mặt trăng hay bánh dẻo. Các bánh dẻo chỉ duy có hiệu Tùng Hiên 43 và 71 Hàng Đường Hà Nội là năm nào cũng chiếm được giải quán quân về sự ngon lành và tinh khiết” (“Rằm tháng 8 này có nguyệt thực!”, Hà Thành ngọ báo, Số 2390, ngày 31 tháng 8 năm 1935).
Bạn đang đọc: Xem các cụ quảng cáo… bánh Trung thu
Hiệu bánh trung thu Tùng Hiên xưa. (Ảnh: Tư liệu).
Được biết, ngày rằm tháng 8 năm 1935 ( 12-9-1935 dương lịch ) không hề có nguyệt thực. Tuy nhiên, trong năm 1935 có hai lần nguyệt thực toàn phần vào tháng 1 và tháng 7 dương lịch. Ở TP. Hà Nội hoàn toàn có thể quan sát được hàng loạt nguyệt thực diễn ra vào ngày 19-1. Trên báo Khoa học cũng đăng tin : “ 19 Janvier này có nguyệt thực ” : Theo thiên văn lâu thì năm 1935 có 5 lần nhật thực và 2 lần nguyệt thực. Nguyệt thực vào ngày 19 Janvier ( 19-1 ) và 16 Juillet ( 16-7 ). Nếu tối hôm rằm ta mà giời quang mây tạnh, bà con nhớ đón mà xem nguyệt thực ( “ 19 Janvier này có nguyệt thực ”, Khoa Học, Số 86, ngày 15 tháng 1 năm 1935 ). Vậy có nghĩa là hiệu bánh đã rất khôn khéo, tận dụng “ hiệu ứng nguyệt thực ” kỳ lạ gây rối loạn trong dân chúng này để làm tăng hiệu suất cao cho quảng cáo của mình, khiến nhiều người mua tò mò tìm đọc .
Không những thế, nhằm mục đích lôi cuốn thực khách đến với hiệu bánh của mình, hiệu bánh Tùng Hiên còn nghĩ ra một “ độc chiêu ”, mà tưởng như chỉ ngày này mới có, đó là : “ khuyến mãi quà khuyến mại cho thực khách ” .
Quảng cáo đăng trên Thành Phố Hà Nội ngọ báo – một tờ báo rất chạy khách đầu thế kỷ XX, ghi rất rõ : “ Từ mồng một tháng tám ta, hiệu Tùng Hiên lại mở màn bán những thứ bánh dẻo ở cả hai nơi kể trên. Theo lệ thường trong ba ngày đầu : mồng 1, 2 và 3 ta này những hành khách chiếu cố tới hiệu Tùng Hiên mà mua từ một cân bánh dẻo trở lên lại biếu một cân. Nhưng năm nay có điều khác là phần bánh biếu nếu không muốn lấy bánh dẻo thì xin biếu những thứ : mứt, kẹo sừu, bánh cốm, … cũng do hiệu Tùng Hiên mới chế ra thực ngon lành tinh khiết … ” ( “ Rằm tháng 8 này có nguyệt thực ! ”, thủ đô hà nội ngọ báo, Số 2390, ngày 31 tháng 8 năm 1935 )
“ Đòn ” quảng cáo độc lạ này, không riêng gì khuyến khích người mua mua bánh Trung thu, mà còn giúp shop tiếp thị được những mẫu bánh mứt kẹo khác nữa. Thật là một mũi tên trúng hai đích !
Quảng cáo bánh trung thu qua… tình hình thời sự quốc tế
Thói quen theo dõi tình hình thời sự quốc tế, không riêng gì ngày này mới có. Ngay từ những năm đầu thế kỷ XX, ở rất nhiều tờ báo của nước ta đều đăng tải những thông tin, tin tức “ nóng nực ” ở nhiều vương quốc, lục địa trên quốc tế. Một số báo có hẳn phân mục : “ Tin quốc tế ” được một bộ phận không nhỏ bạn đọc chăm sóc. Điều này đã biểu lộ thị hiếu, nhu yếu thông tin của người theo dõi nước ta lúc bấy giờ .
Nắm bắt được thị hiếu đó, hiệu bánh Tùng Hiên đã tung ra nhiều mẫu quảng cáo vô cùng lôi cuốn, “ bẻ lái ” từ câu truyện thời sự quốc tế sang chuyện quảng cáo bánh trung thu vô cùng khôn khéo .
Khán giả thời ấy chắc hẳn vẫn nhớ như in mẫu quảng cáo của hiệu Tùng Hiên, mở đầu với dòng tít: “Cuộc xung đột Á-Ý trước hội vạn quốc”. Nội dung quảng cáo ghi thế này: “Bên kia trời Tây đương sôi nổi về cuộc hòa giải Á – Ý… cũng như ở Đông Pháp đương sôi nổi về Tết Trung thu. Nhưng Tết Trung thu mà thiếu bánh dẻo Tùng Hiên 43 – 71 Hàng Đường, Hà Nội thì thật là mất thú”. (“Cuộc xung đột Á – Ý trước hội vạn quốc”, Hà Thành ngọ báo, Số 2392, ngày 2 tháng 9 năm 1935)
Trong lịch sử dân tộc quốc tế, tất cả chúng ta biết rằng vào năm 1935, tình hình quan hệ hai nước Abyssinia và Italy ( Abyssinia là tên gọi khác của Ethiopia ) rất căng thẳng mệt mỏi, và chỉ ít lâu sau đó giữa hai vương quốc đã diễn ra cuộc cuộc chiến tranh vô cùng quyết liệt. Sự kiện này được dư luận trong nước và quốc tế bấy giờ rất là chăm sóc .
Quảng cáo của hiệu bánh Tùng Hiên xưa. (Ảnh: Tư liệu).
Sự “ sôi sục ” của tình hình quốc tế này, lại được những nhà quảng cáo “ đại tài ” của nước ta ví von với sự “ náo nhiệt ” của Tết Trung thu phương Đông, và đích đến ở đầu cuối là tiếp thị bánh Trung thu hiệu Tùng Hiên – thức ăn không hề thiếu mỗi dịp Rằm tháng Tám. Thật tài tình !
Hiệu Tùng Hiên còn phát minh sáng tạo ra một mẫu quảng cáo khác bắt kịp mối chăm sóc của công chúng : “ Tình hình Nhật so với Tàu ngày này ”. Trong đó, nội dung quảng cáo còn mê hoặc hơn những mẫu quảng cáo trước đó : “ Nước Nhật thèm muốn quốc gia Tàu cũng như bà con ta thèm muốn bánh dẻo của hiệu Tùng Hiên 43-71 Hàng Đường trong dịp Trung thu này vậy ” ( “ Tình hình Nhật so với Tàu thời nay ”, Hà Nội Thủ Đô ngọ báo, số 2398, ngày 9 tháng 9 năm 1935 ). Có lẽ không cần phải bàn gì thêm về tính thuyết phục của mẫu quảng cáo này .
Không những thế, hiệu Tùng Hiên còn khéo đưa quảng cáo vào lời nhận xét của một ký giả TP. hà Nội ngọ báo : “ Hiệu Tùng Hiên 43-71 Hàng Đường năm nay làm nhiều thứ bánh dẻo ngon lắm. Từ đầu tháng 8 đến giờ, hiệu này đã bán được gấp đôi ba những hiệu khác. Xin có lời mừng hiệu Tùng Hiên ( thủ đô hà nội ngọ báo, Số 2397, ngày 8 tháng 9 năm 1935 ) ”. Hiệu bánh mà bán được gấp đôi, gấp ba những hiệu khác thì những thực khách chần chừ gì mà không lựa chọn mua ?
Thế mới biết có rất nhiều “ chiêu thức quảng cáo ” độc lạ của những cụ ta từ hàng trăm năm trước !
Dưới thời kỳ Pháp thuộc, quảng cáo tăng trưởng do sự ảnh hưởng tác động và truyền bá lối sống tiêu dùng của người Pháp vào Nước Ta. Ngay tờ Gia Định Báo, tờ báo Việt ngữ tiên phong của nước ta, sinh ra cuối thế kỷ XIX, trong một quy trình tiến độ, bên cạnh phần công vụ, tạp vụ, … đã Open phần quảng cáo bằng chữ Quốc ngữ. Thật ra, quảng cáo Open trên Gia Định Báo từ rất sớm nhưng lại nằm dưới dạng “ lời rao ” đăng trong phần tạp vụ .
Cho đến đầu thế kỷ XX, xu hướng quảng cáo trên báo in lan rộng khắp ba miền, nhất là ở Hà Nội. Năm 1913, tờ “Đông Dương tạp chí” bằng chữ Quốc ngữ do Nguyễn Văn Vĩnh và chủ nhà in Shneider làm chủ ra đời thì quảng cáo bằng chữ Quốc ngữ xuất hiện nhiều hơn vì các nhà kinh doanh hiểu rằng, đối tượng khách hàng của họ bây giờ không chỉ là người Pháp mà còn cả tầng lớp người Việt trung lưu. Sau đó ít lâu lại xuất hiện thêm một tờ tiếng Việt nữa ra đời là “Nam Phong tạp chí” do Phạm Quỳnh làm chủ bút. Cũng như “Đông Dương tạp chí”, “Nam Phong tạp chí” cũng có quảng cáo bằng chữ Pháp và chữ Quốc ngữ.
Đầu những năm 1920, giai cấp tư sản dân tộc bản địa hình thành, họ xây dựng Thương Hội Nông Công Thương Bắc Kỳ và cho xuất bản báo “ Thực Nghiệp ”. Từ lúc ấy, quảng cáo bằng chữ Quốc ngữ mới Open ngày càng nhiều trên mặt báo. Nhưng phải đến những năm 1930 thì quảng cáo không chỉ tăng lên về số lượng mà còn phong phú về hình thức quảng cáo .
Thời điểm này, báo chí truyền thông nước ta bước vào tiến trình nở rộ với sự sinh ra hàng loạt những tờ báo khét tiếng như : “ Thành Phố Hà Nội ngọ báo ”, “ Trung Bắc tân văn ”, “ Khoa học ”, “ Tiểu thuyết thứ bảy ” … lôi cuốn lượng fan hâm mộ khổng lồ. Hình thức quảng cáo trên báo quá trình này còn khá đơn thuần, tập trung chuyên sâu nhiều vào phần nội dung, ít hình ảnh và hầu hết được in trắng đen. Cũng chính vì thế mà quảng cáo trên báo chí truyền thông đương thời có nội dung vô cùng rực rỡ, độc lạ, bắt kịp xu thế của thời đại. Trong những dịp lễ đặc biệt quan trọng như Tết Nguyên đán, Tết Trung thu, quảng cáo trên báo chí truyền thông lại càng được sử dụng rầm rộ nhằm mục đích tiếp thị cho những loại sản phẩm đặc trưng của ngày lễ tết .
Trong thiên phóng sự tháng Tám “ Sáng, Mê ” đăng trên tuần báo Tiểu thuyết thứ bảy năm 1949, nhà văn Vũ Bằng có kể lại chuyện quảng cáo bánh Trung thu của những nhà buôn xưa : “ Từ đầu tháng, những hàng bánh Trung thu không còn thiếu một cách quảng cáo gì mà không đem ra dùng. Báo chí. Truyền thanh bươm bướm ” .
Source: https://iseo1.com
Category: Marketing