Vài suy ngẫm về nghề dịch thuật

Tin tức & Sự kiện

Vài suy ngẫm về nghề dịch thuật

1. Định nghĩa dịch thuật

Dịch thật là gì : theo cái hiểu của thuyết giả và 1 số ít từ điển thì ” dịch ” có nghĩa là quy đổi, viết lại, nói lại ý nghĩa của một văn bản, lời nói được biểu lộ bằng thứ tiếng này sang thứ tiếng kia. Bản thân chuyết giả cũng chưa từng dịch gì nhiều để gọi là có kinh nghiệm tay nghề và cũng không nghiên cứu và điều tra về yếu tố này, nhưng bài viết này xin trình diễn một số ít tâm lý nguệch ngoạc của thuyết giả về nghành này với kỳ vọng nhỏ nhoi là góp phần được gì đó cho nền dịch thuật cũng như hiểu thêm được điều gì đó từ quan điểm phản hồi, và nỗ lực diễn đạt ở mức ngắn gọn nhất hoàn toàn có thể được. Dĩ nhiên đây chỉ là những quan điểm mang sắc tố cá thể, không phải là thứ công thức giáo khoa quy chuẩn nào. Bản thân mỗi người lại có những suy niệm khác nhau về cùng yếu tố, và mỗi người lại chọn con đường đi riêng tương thích với nhân duyên, tình cảnh của mình .

2. Lợi ích của dịch thuật

Điều này hẳn là ai cũng thấy rõ. Lợi ích của Dịch Thuật có nhiều mặt, nhưng hoàn toàn có thể nói quyền lợi chính nhất của nó là giúp những kẻ đi sau không phải loay hoay tìm cách ý tưởng lại cái bánh xe, cái mà người ta đã làm từ lâu rồi. Nhờ có dịch thuật những kẻ đi sau hoàn toàn có thể tận dụng cái bánh xe người khác đã ý tưởng ra, tiết kiệm chi phí công sức của con người, thời hạn và chỉ tập trung chuyên sâu vào việc ứng dụng bánh xe đó vào quyền lợi thiết thực của mình. Một ví dụ nổi bật cho việc này là nước Nhật thời Minh Trị ( Meiji ), là lúc mới mở màn thoát ra khỏi cái châu Á nhỏ hẹp để bước vào một sân chơi lớn hơn, họ đã nhận thức được tầm quan trọng của công tác làm việc Dịch Thuật. Thời đó có trào lưu thi đua Dịch Thuật, ở mọi lãnh vực, từ khoa học kỹ thuật cho tới văn chương thẩm mỹ và nghệ thuật, triết học. Chính nhờ nền tảng tri thức của Thế giới này mà họ đã có bước nhảy vượt xa khỏi những nước đồng chủng đồng văn khác. Truyền thống dịch thuật ở Nhật đến nay vẫn còn. Người ta cho rằng Nhật là nước có nhiều dịch phẩm nhất Thế giới. Và đương nhiên điều này là không hề có được nếu không có sự đảm nhiệm, ý thức ham học hỏi, ham đọc sách của người dân Nhật .

3. Phân loại dịch thuật

Người ta thường chia khái niệm dịch thuật làm hai phần là ” biên dịch ” và ” phiên dịch ” hay ” thông dịch “. Biên dịch là dịch viết, ngồi một chỗ đọc sách rồi dịch lại. Loại này thường thấy ( không phải tổng thể ) ở những nhà nghiên cứu, hay những người ham thích công tác làm việc điều tra và nghiên cứu, học hỏi. Phiên dịch, thông dịch hay thông ngôn là dịch hiện trường, thuật lại ý nghĩa lời nói của người nước này cho người nước khác hiểu. Loại này thường thấy ở những người có mục tiêu kiếm tiền chứ không đặt nặng niềm tin hiểu biết ( không phải tổng thể ). Bản thân ” thông dịch ” cũng là một cái nghề được cầu cạnh nhiều trong toàn cảnh xã hội lúc bấy giờ. Dĩ nhiên ở đây chuyết giả không có ý tôn vinh hay khích bác thứ nào cả. Chúng đều đồng đẳng và có những vai trò, quyền lợi nhất định không hề sửa chữa thay thế được. Ở đây chuyết giả sẽ lần lượt trình diễn qua ý niệm của mình về biên dịch và thông dịch, trong đó lại chia thành những khái niệm nhỏ hơn .

+ Biên dịch : như đã nói trên, biên dịch là công tác làm việc dịch thuật văn bản từ thứ tiếng này sang thứ tiếng kia, và do vậy không ít nó mang tính văn chương, tri thức hơn là so với công tác làm việc thông dịch. Trong bản thân việc biên dịch cũng chia thành nhiều đường lối, nhiều cách dịch khác nhau. Có những khái niệm, phương cách mà nhiều người đã quen thuộc, và có những khái niệm, phương cách theo tâm lý của thuyết giả .

– Nội dịch : đây là thuật ngữ của thuyết giả, không quan trọng lắm để ghi nhớ. Ngay bản thân bên trong ngôn từ một nước đã có hiện tượng kỳ lạ ” dịch ” rồi, và ở đây thuyết giả gọi hiện tượng kỳ lạ này là ” nội dịch “. Ta nên biết rằng khi cả hai ngôn từ đều có cùng một thứ thì mới hoàn toàn có thể dịch được, còn không thì không thể dịch mà phải lý giải rất dài dòng. Nhưng cũng có những trường hợp ngoại lệ là nước A có sự, vật B còn nước C không có nhưng vẫn hoàn toàn có thể dịch B từ tiếng A sang C được. Đó là khi sự, vật B quá nổi tiếng, quá quen thuộc với đại đa số quần chúng nước C. Chẳng hạn, Nước Ta là xứ nhiệt đới gió mùa thì làm gì có ” snow ” ( tiếng Anh ) nhưng ai cũng hiểu và dịch ” snow ” là ” tuyết “. Ngay bản thân ” tuyết ” cũng không phải là từ thuần Việt, nhưng có ai thấy nó lạ lẫm với người Việt ? Các dân tộc bản địa Á đông đều chịu ảnh hưởng tác động của Hán văn, và qua một quy trình lịch sử dân tộc vĩnh viễn, rất nhiều từ gốc Hán đã xâm nhập vào ngôn từ địa phương của họ nhưng không ai coi đó là từ ngoại lai. Nếu bỏ từ gốc Hán đi thì lắm từ không biết nói làm thế nào, hoặc phải lý giải rất dông dài. Hiện tượng này thuyết giả gọi là ” nội dịch “, tức là dùng ngôn từ một nước để diễn dịch một khái niệm của chính nước đó .

– Ngoại dịch : là hiện ượng ” dịch ” như mọi người thường hiểu, tức là từ tiếng nước này sang tiếng nước nọ. Đây chính là trọng tâm của bài này. Dưới đây là 1 số ít phương cách biên dịch và những mặt mạnh, yếu của nó .

* Trực dịch : dịch đúng mực từng chữ, từng chữ theo đúng nguyên nghĩa của từ này. Hình như trực dịch là một bản copy tuyệt đối từ tiếng này sang tiếng kia, không để thoát một cái gì trong nguyên ngữ. Lối dịch này thường được vận dụng so với văn bản khoa học, kỹ thuật. Nhưng cũng có nhiều người vận dụng cách trực dịch này vào văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ. Có điều để làm được điều này là vô cùng khó, bởi trong văn chương, câu chữ lắm khi chỉ mang nghĩa trên mặt phẳng của nó là 10 % mà thôi, còn 90 % còn lại thuộc khoanh vùng phạm vi mà người đời vẫn gọi là ” ý ở ngoài lời “. Vì thế trực dịch trong trường hợp này thường là không mang lại hiệu quả gì ngoài sự khiên cưỡng. Và dù có nỗ lực thế nào đi nữa, người ta cũng không hề trực dịch hết 100 %, bản dịch sẽ có sự biến dạng nhất định .

* Ý dịch : đọc nguyên ngữ, nắm ý chính rồi diễn đạt lại trong ngôn từ đích. Cách dịch này thường nắm được ý thức chính của văn bản nhưng lại có khuyết điểm là thường bỏ lỡ những cái li ti góp thêm phần làm ra cái toàn cảnh, nền tảng của văn bản. Theo chuyết giả được biết thì phần nhiều sách văn học ở Nước Ta từ trước đến nay vẫn đi theo lối này mà cụ Bùi Giáng là một ví dụ nổi bật. ” Thạch Kiếm ” ( Miyamoto Musashi – nguyên tác : Yoshikawa Eiji ) do Cung Vũ dịch là một trong những quyển sách ý dịch hay nhất mà chuyết giả từng đọc. Một điều nữa là trong giải pháp ý dịch này, giọng văn của tác giả có vẻ như biến mất để nhường chỗ cho giọng văn của chính dịch giả. Như thế sự khác nhau trong giọng văn của những tác giả khác nhau bị biến thành sự khác nhau giữa giọng văn của những dịch giả với nhau của cùng một tác giả. Tuy ” dịch là phản ” hay nặng hơn, ” dịch là diệt ” nhưng đồng thời người ta cũng nói ” dịch là tái sinh “, hay nói theo dịch giả Trần Thiện Huy, ” dịch là hình thức sáng tác ké ” cũng là vì lý này. Ý tứ của tác giả đã được tái sinh trong một lớp vỏ bọc mới của dịch giả .

* Cảm dịch : khái niệm này có vẻ như gần với ý dịch nhưng không hẳn là thế. Đọc nguyên ngữ, hòa mình vào trong nguyên tác rồi diễn đạt lại bằng ngôn từ đích. Lối dịch này có vẻ như gần với khái niệm ” phóng tác ” hơn vì khi diễn đạt lại bằng ngôn từ đích, người dịch đã góp thêm phần làm đổi khác không ít thì nhiều yếu tố, từ ngữ để cho tương thích với cảm hứng của mình trong ngôn từ đích. Bản dịch bài thơ dưới đây trích từ ” đại cương văn hóa truyền thống phương Đông ” hoàn toàn có thể xem là được dịch theo lối này

Nguyên văn :

Kana :

Đọc : Akiyama ni oturu, momitiba simasiku ha, natirimaga hiso, imo ga atari mimu

Dịch : Cây phong trên đồi, không ngừng lá rơi, xin đừng rơi nữa, cho ta nhìn một chốc, ngôi nhà người ấy, lá ơi .

( Bài thơ thứ 137 của thi nhân Kakinomoto Hitomaro trong tập thơ cổ ” Man-yoshu ” )

Rõ ràng trong nguyên bản không hề nhắc đến từ ” cây phong ” hay ” ngôi nhà người ấy ” như trong bản dịch. Bản dịch vẫn giữ được niềm tin chính của bài thơ dù không bám sát từng câu từng chữ. Từ Momitiba trong bài thơ là lá vàng, hiện tượng kỳ lạ thường thấy khi vào thu. Một loại khác là lá đỏ. Tuy trong bài thơ gốc không có từ nào là cây phong cả nhưng dịch như vậy cũng sát ý, vì người Việt nghe đến cây phong là tưởng đến lá đỏ. Từ ” atari ” chỉ vùng khoảng trống lân cận, nơi ” Imo ” ( người thương ) ở chứ không trực tiếp nói đến ngôi nhà nào như trong bản dịch. Như vậy hoàn toàn có thể thấy dịch giả đọc nguyên ngữ, cảm nhận câu chữ trong nguyên ngữ, mường tượng ra bức tranh trong đầu rồi vẽ lại khung cảnh này bằng bút pháp của ngôn từ đích. Ấy tức là cảm dịch vậy .

* Phương pháp Lâm Ngữ Đường : Dịch giả Nước Trung Hoa này đề ra một lối dịch thuật mới lạ tuy không được nhiều người ưng ý, đó là trong quy trình dịch từ ngôn từ nguồn, nếu thấy có biểu lộ lủng củng, khó dịch xuôi được trong ngôn từ đích thì người dịch hoàn toàn có thể tự ý chỉnh sửa câu chữ cho tương thích, xuôi tai với người đọc. Lối dịch này bảo vệ một bản dịch mềm mịn và mượt mà nhưng lại có rủi ro tiềm ẩn đi trật khỏi niềm tin của tác giả. Lối dịch này coi trọng đại chúng đọc bản dịch ở ngôn từ đích hơn là tác giả .

Tuy thật tế có lẽ rằng còn nhiều giải pháp biên dịch nữa nhưng ở đây chuyết giả chỉ liệt kê những gì trong khoanh vùng phạm vi hiểu biết của mình. Như vậy thì nên đi theo lối nào ? Có lẽ không có câu vấn đáp cho câu hỏi này bởi không có cái gì là triển khai xong cả. Và việc đi theo chiêu thức nào là lựa chọn cá thể và tùy tình cảnh chứ không hề áp đặt thành giáo điều. Bởi lẽ dịch tức là truyền đạt lại cái hiểu của mình trong ngôn từ nguồn sang ngôn từ đích sao cho người khác cũng hiểu được như người dịch ở ngôn từ đích. Như vậy để làm được việc này, mỗi người lại có sở trường riêng, mạnh yếu từng mặt khác nhau nên hẳn đường đi cũng không ai giống ai. Nếu một người cho rằng trực dịch là tối ưu nhất nhưng lại yếu mặt đó, vẫn gắng gượng theo nó thì thật không hay. Chuyết giả là người không đi theo một đường lối nhất định nào, tùy từng trường hợp mà chọn cách làm. Giống như trời mưa thì mặc áo mưa, trời nắng thì che dù, trời lạnh thì mặc áo len vậy. Không khư khư mặc cùng một thứ phục trang khi thời tiết đổi khác là cách nghĩ của chuyết giả .

+ Biên dịch khó lắm thay .

Đến đây lại phát sinh yếu tố về định nghĩa dịch. Dịch là truyền đạt lại ý nghĩa của văn bản trong ngôn từ đích sang ngôn từ nguồn. Nhưng yếu tố : ý nghĩa đó là ý đồ thực sự của tác giả hay chỉ là cách hiểu của cá thể dịch giả ? Thông thường thì ý đồ của tác giả như nhau với cách hiểu của dịch giả, nhưng trong văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ thì không phải khi nào cũng như vậy. Có lắm trường hợp ông A viết ra như thế này nhưng đồng bào ông ta lại hiểu thế kia, huống hồ là khi dịch sang tiếng nước khác. Thành ra chuyện ” dịch ” nhiều lúc lại là vẽ rắn thêm chân, đó là một Lever khác của câu nói ” dịch tức là phản “. Vì lẽ đó nên dịch giả có lương tâm chỉ chọn dịch những tác gia mình đọc nhiều nhất, hiểu rõ nhất mà thôi. Dĩ nhiên không hề có chuyện trọn vẹn hiểu hết tác giả, nhưng qua nhiều bộ sách của cùng một người thì dịch giả hoàn toàn có thể nâng cao Xác Suất của sự ” hiểu ” của mình lên. Vì thế nên những dịch giả giỏi hoàn toàn có thể dịch nhiều tác phẩm, nhưng thường là tập trung chuyên sâu vào 1 số ít rất ít tác giả chứ không lang mang nhiều người. Đó là điều chuyết giả quan sát được trong giới dịch thuật ở Nhật. Và thường thì thì để có một bản dịch hoàn hảo, dịch giả phải liên hệ trực tiếp với tác giả để đoan chắc rằng mình hiểu đúng ý đồ của ông ta. Nếu tác giả đã mất thì sự khó khăn vất vả còn gấp bội vì phải tra cứu rất nhiều tư liệu về tác giả đó .

Một thật tế trong công tác làm việc dịch thuật tại Nước Ta lúc bấy giờ là người dịch vì nhu yếu của đại chúng, vì cái lợi của số đông mà mà hạ nhục cái sự ” hiểu ” tác giả của mình. Người ta hoàn toàn có thể xé lẽ một quyển sách ra năm bảy phần, thuê lại chừng ấy sinh viên ngoại ngữ mà giao cho họ, sau đó chỉ tập hợp lại rồi đóng tên mình vào. Và làm như vậy cũng là một thái độ không tôn trọng bản thân, không tôn trọng tác giả và không tôn trọng người đọc .

Một khó khăn vất vả khác trong việc tiếp cận ý tứ của tác giả chính là môi trường tự nhiên, thực trạng sống của tác giả, của thời đại. Khó khăn này có lẽ rằng nghiên về mặt ngôn từ hơn là dịch thuật. Để dịch được một từ thì cả hai thứ tiếng, cả nguồn lẫn đích đều phải có từ chỉ thứ đó. Nhưng có lắm trường hợp như vậy không cũng chưa đủ mà còn cần phải có yếu tố thực trạng nữa. Theo đó, cùng là một từ ngữ đó nhưng ở những toàn cảnh khác nhau thì người ta lại hiểu khác nhau. Chẳng hạn như ai sống ở Nước Ta trong thời hạn này đều hiểu câu : ” gã đó muốn lái máy bay bà già ” hay ” cô ả là một con Vàng anh ” ( xin lỗi, ở đây không có ý xúc phạm ai, mà chỉ là một ví dụ đơn thuần ) nhưng một anh Tây dù giỏi tiếng Việt đến đâu, hoặc như người Nước Ta sống xa nhà, không tiếp xúc với thông tin trong nước thì sẽ không hiểu được và không dịch được, hoặc là dịch tào lao câu này qua thứ tiếng khác. Như vậy, để hoàn toàn có thể dịch được thì, dù ở góc nhìn nào đi nữa thì anh cũng phải là nhà điều tra và nghiên cứu, dù muốn hay không. Chuyết giả không tin rằng một dịch giả đàng hoàng lại không phải là nhà nghiên cứu và điều tra của tác phẩm hay những yếu tố tương quan mà anh ta dịch, ở một hay nhiều góc nhìn. Hiện tượng này thường thấy ở mảng dịch thuật tài liệu khoa học ( kỹ năng và kiến thức trình độ ) lẫn dịch thuật văn chương .

Theo tâm lý của chuyết giả, một tác phẩm văn học có hai cái hay. Cái hay tiên phong là ý tưởng sáng tạo, nội dung. Cái hay thứ hai là câu chữ, ngôn từ, tức là phần hình thức. Lẽ dĩ nhiên là ý tưởng sáng tạo vẫn là TT của tác phẩm, nhưng nếu không được ngôn từ dẫn dắt thì nó khó lòng mà được người đọc tiếp đón. Giữa nội dung và hình thức có mối quan hệ qua lại, dẫn dắt cho nhau và nhiều khi phần hình thức còn can thiệp vào nội dung nữa. Vì thế, tuy nội dung là cái không mất đi và thường là giữ nguyên được khi chuyển từ thứ tiếng này sang thứ tiếng nọ còn phần câu chữ, ngôn từ thì gần như phải bỏ trọn vẹn để viết lại bằng ngôn từ mới, nhưng nhiều lúc sự viết lại này tác động ảnh hưởng đến phần ý tứ của tác phẩm, làm rơi lệch đi nội dung. Trong trường hợp này thì giải pháp trực dịch tỏ ra có lợi thế vì nó là một bản sao Lever khác của tác phẩm. Biết rằng bản dịch luôn phải biến dạng đi so với nguyên bản, dù ít dù nhiều nhưng nhiều khi sự biến dạng là không được phép .

Dịch giả thường có khuynh hướng giống Lâm Ngữ Đường, là triển khai xong hóa câu chữ, ngôn từ trong ngôn từ đích mặc dầu nếu dịch sát thì nó lủng củng, không hay. Câu chữ của tác giả trong ngôn từ nguồn không phải khi nào cũng tuyệt đối, và dịch giả có lương tâm cũng phải mô phỏng lại sự không tuyệt đối đó trong ngôn từ đích. Nếu tác giả dùng từ lủng củng trong văn bản nguồn thì dịch giả cũng phải viết lủng củng như thế trong ngôn từ đích. Nói cách khác là chụp lại cái cảm xúc mà tác giả gây ra cho người đọc trong ngôn từ nguồn và truyền lại cái cảm xúc đó cho người đọc ở ngôn từ đích, ngoài cái nội dung chính yếu của tác phẩm. Nhưng làm được điều này khó lắm thay. Hiểu cho đúng ý tác giả đã là khó khăn vất vả rồi, huống hồ là mô phỏng lại cái cảm xúc mà tác giả gây ra cho người đọc. Muốn làm được điều này thì dịch giả phải hiểu được và mô phỏng được giọng văn của tác giả. Đọc và hiểu đúng nội dung đã khó, nhưng hiểu được giọng văn càng khó hơn. Và thường thì điều này chỉ có được sau khi dịch giả đã tiếp xúc nhiều quyển sách khác nhau của cùng tác giả. Đến đây lại nảy ra một mẫu thuẫn giữa hai phe phái trực dịch và ý dịch về yếu tố này .

Chuyết giả đã từng đọc được một truyện ngắn về anh họa sỹ Nhật có cách dạy đứa học trò nhỏ tuổi của mình theo cách mà trong dịch thuật gọi là ý dịch. Anh ta kể cho đứa bé câu truyện ” ông hoàng cởi truồng ” của Andersen theo cách của mình, rồi cho nó vẽ lại câu truyện đó bằng tranh. Thằng bé vẽ ông hoàng đầu để chỏm như những Samurai thời phong kiến, mình đóng khố. Tức là trong đầu thằng bé, toàn cảnh của câu truyện là nước Nhật chứ không phải là một nước phương Tây. Ở đây người họa sỹ chỉ truyền cho nó cái ý thức chính của câu truyện chứ không đi vào kể những cụ thể đền đài áo mão của Tây phương như thế nào. Trong dịch thuật cũng thế, có nhiều người cho rằng bản dịch hay là phải làm thế nào để người đọc cảm nhận rằng câu truyện đó không lạ lẫm với mình, không xảy ra ở một nước nào đó mà là xảy ra ngay tại xứ mình. Cụ Bùi Giáng khiến nhiều người ưa thích khi dịch tác phẩm văn học Pháp ” Hoàng tử bé ” mà khiến người đọc cứ ngỡ rằng nhân vật trong truyện là người Việt. Nhưng ngược lại, cũng có không ít người phản đối cách dịch này vì cho rằng nó làm mất đi ý thức của nguyên bản, không tôn trọng tác giả. Mẫu thuẫn này đã từng và sẽ luôn là một xích míc không thể nào xử lý được .

+ Thông dịch : Là hình thức dịch hiện trường, nghe tai nói miệng như đã dẫn bên trên. Cái khó của công tác làm việc thông dịch là phản xạ nhạy bén, phải nghe hiểu ngay và nói lại ý nghĩa được ngay chứ không có thời hạn trầm ngâm tâm lý như biên dịch. Nhưng nó cũng xuất hiện dễ hơn so với biên dịch là người ta hoàn toàn có thể đồng ý được những sai sót li ti trong câu chữ hay sự lủng củng tối nghĩa, hoặc chính người thông ngôn cũng có cái độc quyền là không hạn chế câu chữ để lý giải cặn kẽ cho ý nghĩa của lời nói. Người đời vẫn thường nói ” lời nói gió bay “, ” bút sa gà chết ” cũng là cái ý như thế này .

Theo ý chuyết giả, sự tâm lý của con người ta thường có hai hình thức là hình ảnh và âm thanh. Tất nhiên là trong tôn giáo, người ta còn tăng trưởng ra nhiều hình thức kỳ lạ hơn nữa, như thể ” phi tưởng ” ví dụ điển hình, nhưng ở đây không bàn đến. Thông thường, khi anh suy tư về yếu tố gì đó thì trong đầu anh sẽ có một giọng đọc, chẳng biết là của ai, đọc lên những dòng suy tư đó thành câu chữ. Như vậy ở đây tâm lý chính là âm thanh của thứ tiếng mà anh biết rành, hoặc là tiếng mẹ đẻ của anh. Còn như khi anh tưởng về một cô gái, thì hình ảnh của cô ta hiện lên trong đầu anh chứ không còn là âm thanh nữa. Như vậy ở đây tâm lý chính là hình ảnh .

Trong Phật giáo, những Thiền tăng hay nói rằng : ” trực chỉ nhân tâm, kiến Tánh thành Phật “. Dĩ nhiên bài này không bàn đến yếu tố tôn giáo, nhưng cũng muốn nói rằng vận dụng câu này vào việc học ngoại ngữ, thông dịch là vô cùng có lợi. Một cái sai lầm đáng tiếc thường thấy của người học ngoại ngữ là suy tư gián tiếp qua âm thanh. Chẳng hạn, khi nghe từ ” con cá ” thì người Việt sẽ tưởng tượng ra ngay sinh vật đó có đặc trưng gì, sống ở đâu. Nhưng khi anh ta học tiếng Anh, nghe từ ” fish ” thì đầu óc anh ta tự động hóa chuyển hóa : fish — > con cá — > hình ảnh, đặc trưng của cá. Như vậy để hiểu được ý nghĩa của từ ” fish ” thì anh ta phải mất một bước chuyển hóa trung gian không thiết yếu. Nếu tập được cách suy tư ” fish ” — > hình ảnh con cá, đặc trưng của cá thì sự hiểu và tiếp đón ý nghĩa từ vựng của anh ta sẽ nhanh hơn .

Phương pháp này cũng có một khuyết điểm nhỏ là khi dịch hiện trường, dù hiểu rất nhanh ý nghĩa của câu nói trong ngôn từ nguồn nhưng người thông ngôn sẽ không nghĩ ra được từ diễn đạt trong ngôn từ đích ngay tức thì. Đó là hiện tượng kỳ lạ chuyết giả thường hay thấy trong thời hạn còn đi học, những bạn học trong lớp được cho là giỏi ngoại ngữ thường không được được ngay văn bản mà phải mất một lúc sau, dù họ nói là mình hiểu rất rõ ý nghĩa của nó. Tuy nhiên khuyết điểm này thuận tiện được khắc phục qua một vài lần trải qua hiện tượng kỳ lạ này. Khi đã dịch xong một lần thì những lần sau, nếu gặp lại từ đó, cách nói đó thì đầu óc anh ta sẽ tự động hóa dịch ngay tức thời sang ngôn từ đích mà vẫn bảo vệ được sự hiểu nhanh .

Phương pháp tư duy ” fish ” — > ” con cá ” — > hình ảnh của cá, đặc trưng của nó cũng có lợi điểm nho nhỏ là được cho phép người thông ngôn nói ngay ra được từ tương tự với ngôn từ nguồn ở ngôn từ đích. Nhưng nó cũng chỉ số lượng giới hạn như vậy và rất khó để tăng trưởng thêm .

Nhưng dù có là giải pháp tư duy nào, chiêu thức dịch thuật nào, dù là biên dịch hay thông dịch đi nữa cũng đều cần phải sớm luyện tối rèn tiếp tục mới có hiệu quả. Nỗ lực là điều tất yếu trong bước đường thành công xuất sắc. Điều kiện cần và đủ để hoàn toàn có thể làm công tác làm việc dịch thuật là hiểu rõ cả ngôn từ đích và ngôn từ nguồn, thường là tiếng mẹ đẻ của mình. Nhưng ngay cả tiếng mẹ đẻ, ai cũng phải học ngay từ lúc nhỏ và trải qua một thời hạn dài sử dụng, mà có ai dám chắc mình đã hiểu nó thấu đáo ? Đó là một cái rất, rất khó của ngôn từ vậy .

Dịch thuật, nó là một thứ gì đó giống như khi con người ta mở miệng phát biểu liền cảm thấy lời nói không thật như ý nghĩ của mình. Cách diễn đạt và ý tưởng sáng tạo của con người không khi nào hoàn toàn có thể ” nhất như ” với nhau, và chừng nào con người còn dùng lời nói để diễn đạt suy tưởng của mình thì hãy còn những rơi lệch trong diễn giải, và dịch thuật cũng không đi ra khỏi khuyết điểm này .

Các tin khác

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *